Er zijn vele soorten angststoornissen met verschillende kenmerken, oorzaken, gevolgen en behandelingsmogelijkheden. De symptomen van de angststoornis die je ervaart zijn heel persoonlijk en hangen deels af van het type angststoornis dat je hebt. In veel gevallen kunt u lichamelijke symptomen ervaren, zoals trillen, maagpijn of hoofdpijn. Maar u kunt zich ook zorgen maken, onaangename gedachten hebben of uw gedrag veranderen. Deze omvatten verstijven, huilen, angstige situaties vermijden, opstandig zijn en om geruststelling vragen. Veel angststoornissen hebben de volgende symptomen gemeen:

• Hartkloppingen
• Droge mond
• Het gevoel opgesloten te zitten
• Nerveuze spanning
• Prikkelbaarheid
• Rusteloosheid
• Verhoogde spierspanning
• Problemen met slapen en concentreren.

De angst is overdreven en onredelijk (en de persoon weet dat);
er sprake is van vermijdingsgedrag en/of psychisch leed bij blootstelling aan de angst;
de angstsymptomen interfereren aanzienlijk met de dagelijkse activiteiten (werk, studie, sociale activiteiten en relaties).

Blootstellingstherapie in virtuele realiteit (VRET) kan mensen helpen hun angststoornis te overwinnen. Met een VR-bril kun je virtueel naar een andere plek gaan. Op deze manier kan elke situatie nagespeeld worden. Je gaat virtueel een drukke plaats bezoeken of aan boord van een vliegtuig. De angstgevoelens die optreden verdwijnen na enige tijd. Op die manier leer je dat je bepaalde situaties niet hoeft te vermijden.

Verschillende soorten symptomen van angststoornissen

Er zijn verschillende angststoornissen die een kind, tiener of volwassene kunnen treffen. De bekendste zijn paniekstoornis, sociale fobie (sociale angststoornis), gegeneraliseerde angststoornis, agorafobie en specifieke fobieën.

Symptomen van paniekstoornis

Met paniekstoornis, heb je regelmatig paniekaanvallen zonder duidelijke reden. Deze aanvallen omvatten een versnelde hartslag, zweten, duizeligheid, flauwvallen, misselijkheid en soms angst voor de dood.

Een paniekaanval is geen pretje. Vaak zijn deze aanvallen zo onaangenaam dat je bang wordt om nog meer paniekaanvallen te krijgen. Als u zich na een paniekaanval meer dan een maand zorgen maakt over een nieuwe paniekaanval en de gevolgen daarvan, of als u bepaalde situaties begint te vermijden, lijdt u mogelijk aan een paniekstoornis. Een paniekaanval kan echter ook deel uitmaken van een andere angststoornis. Een (kinder)psycholoog kan door zorgvuldig onderzoek vaststellen of dit het geval is.

Symptomen van sociale fobie (sociale angststoornis)

Sociale fobie wordt gekenmerkt door angst voor en vermijding van sociale situaties (meestal met leeftijdgenoten). Sociale fobie, beter bekend als sociale angststoornis, veroorzaakt een aanhoudende angst om te falen in sociale situaties. U kunt last krijgen van hartkloppingen, trillen, zweten, blozen, diarree en soms paniekaanvallen. Dit gebeurt vooral wanneer u in contact komt met andere mensen of wanneer u in het middelpunt van de belangstelling staat, zoals bij het houden van een toespraak of zelfs bij het eten/drinken in gezelschap. U bent bang voor negatieve oordelen, kritiek of vernedering en om in dergelijke situaties te blozen, te beven of te zweten.

Symptomen van gegeneraliseerde angststoornis (zorgstoornis)

Als je een gegeneraliseerde angststoornis hebt, maak je je veel zorgen over veel verschillende dingen of gebeurtenissen in je dagelijks leven. Het kan gaan om zaken die jezelf of anderen die belangrijk voor je zijn aangaan, zoals gezondheid, een fijne plek om te wonen, geldzaken, baanverlies/schooluitval, een mogelijke scheiding (van je ouders).

Hoewel het normaal is om je van tijd tot tijd zorgen te maken over deze dingen, gaat het nog een stap verder wanneer je een angststoornis hebt. Je maakt je zorgen over deze zaken zonder dat je daar een goede reden voor hebt. Je maakt je zorgen over situaties die nog niet eens bestaan. Het vervelende van een ruminatiestoornis is dat het moeilijk is deze gedachten te stoppen. Als gevolg daarvan heb je vaak moeite met slapen. U kunt ook behoefte hebben aan geruststelling van anderen.

Agorafobie

Bij agorafobie lijdt u aan een angst voor een bepaalde situatie die te maken heeft met het gebruik van (openbaar) vervoer, openbare plaatsen (zoals parkeerterreinen en marktplaatsen), afgesloten ruimten (zoals winkels en bioscopen), in de rij staan of alleen zijn buiten uw huis. Mensen gaan deze situaties bewust uit de weg en het komt vaak voor in combinatie met paniekstoornis.

Specifieke fobie

Een specifieke fobie bestaat uit intense angst voor en vermijding van een voorwerp of situatie. Voorbeelden zijn bloed, natuurverschijnselen (zoals onweer, hoogten, water), injecties of verwondingen, bepaalde dieren (zoals spinnen of honden), liften, autorijden of vliegen. Als u aan één bepaalde fobie lijdt, is het waarschijnlijk dat u er meerdere hebt.

Het is heel normaal om een beetje bang te zijn voor bepaalde dingen, vooral als het iets is wat je nog nooit hebt gezien of meegemaakt. Maar de angst die je voelt bij een specifieke fobie is buiten proportie: het gevaar dat je werkelijk loopt is vele malen kleiner dan je denkt. Toch heb je (bijna) elke keer dat je wordt blootgesteld aan datgene waar je bang voor bent, een enorme angstreactie.

Scheidingsangststoornis

Scheidingsangst is een angststoornis die vooral kinderen treft. Ze zijn bang om mensen te verliezen of om niet bij hun ouders te kunnen zijn. Zij hebben vaak last van heimwee en maken zich grote zorgen over de veiligheid en gezondheid van hun ouders. Kinderen met deze stoornis vermijden graag situaties waarin ze gescheiden zijn van hun ouders. Zij gaan bijvoorbeeld liever niet naar school of kamp en zij houden niet van logeerpartijtjes.

Selectief mutisme

Een andere angststoornis die bij kinderen kan voorkomen is selectief mutisme. Dit betekent dat het kind zich in sociale situaties niet uitspreekt, terwijl hij of zij dat in andere situaties wel doet. Het gebrek aan spraak heeft echter niets te maken met een andere stoornis of een gebrek aan kennis of bekendheid met taal. Het gebrek aan taal heeft ook een negatieve invloed op de schoolse of sociale communicatie.

Voor mensen die zorg nodig hebben

Angststoornissen kunnen je behoorlijk beperken in je leven. Je durft bijvoorbeeld niet naar openbare plaatsen te gaan. Of naar plaatsen waar veel mensen samenkomen. Virtual reality therapie kan u helpen uw angststoornis te overwinnen. Op deze manier ben je weer vrij en kun je gaan en staan waar je wilt.

VR-brillen worden gebruikt om een angstige situatie in een veilige omgeving te simuleren. Het voelt levensecht aan. Onder begeleiding van een therapeut kunt u uw angsten stap voor stap de baas worden. Is dit te veel voor je? Zet dan gewoon je bril af.

Vraag uw therapeut of hij of zij werkt met virtual reality exposure therapie. U kunt ook contact opnemen met een therapeut die hiermee werkt.

Voor gezondheidsaanbieders

Exposure therapie kan zeer nuttig zijn bij angststoornissen. Als beoefenaar is het belangrijk dat u uw cliënten door dit proces heen helpt. Tegenwoordig kan blootstellingstherapie ook in virtuele realiteit worden gedaan. Je staat de klant bij als hij op zoek is naar de spannende situatie. Op die manier kunt u de klant nog beter van dienst zijn.

Als uw cliënt de VR-bril opzet, wordt een enge situatie gesimuleerd. Dit gebeurt in een veilige omgeving, maar het voelt heel levensecht aan. Je staat naast de klant en begeleidt hem stap voor stap. Als het te veel wordt, kan uw cliënt de bril gewoon afzetten.