In welke functie je ook werkzaam bent in de GGZ, het zal je ongetwijfeld niet zijn ontgaan dat de GGZ aan het veranderen is. De GGZ is de afgelopen decennia enorm geraakt door bezuinigingen en ook de decentralisatie van sommige zorgtaken aan de gemeentes, heeft niet bijgedragen aan een efficiëntere GGZ. Gelukkig zijn er vanuit de GGZ veel initiatieven om de zorg toegankelijker te maken voor cliënten en minder arbeidsintensief voor de medewerkers in de GGZ. Digitale hulpmiddelen spelen een cruciale rol. Dit wordt ook wel e-health genoemd.

Wat is de reden om online GGZ zorg aan te bieden?

De belangrijkste reden voor een zorginstelling om hun cliënten bij te staan met online zorg oftewel e-health, is dat hiermee zorg op afstand mogelijk is. Bij het verlenen van GGZ zorg op de traditionele wijze is dit onmogelijk. Een cliënt zal altijd in de behandelkamer aanwezig moeten zijn voor een behandeling of opgenomen moeten worden in een zorgkliniek. Juist in het eerste geval van losse behandelsessies, worden in de GGZ grote vorderingen gemaakt met betrekking tot E-health. Dit kan op verschillende manieren worden toegepast.

Via een website/cliëntportal

Zorgverlening via een website wordt door steeds meer zorginstellingen toegepast. De ene instelling is hier verder mee dan de andere instelling. Een website opzetten is nog niet het moeilijkste, wel om de veiligheid en privacy te garanderen. Grofweg kunnen er dan ook drie soorten websites worden onderscheiden: traditionele, transitionele en gevorderde websites. De traditionele website is vooral een informerende website. Hierop staat informatie over de zorginstelling of over de behandelingen die aangeboden worden. Een online behandeling is niet mogelijk. Een transitionele website is een website die nog in ontwikkeling is. Er kunnen al mogelijkheden zijn voor het aanbieden van beperkte e-health zorg. Bij een gevorderde website is er sprake van een cliëntportal. De cliënt logt in en komt in zijn/haar eigen digitale zorgomgeving terecht. De toepassingen in het portal kunnen heel divers zijn, van inzicht in het eigen dossier tot contacten met de behandelaar.

Via virtual reality

Steeds vaker doet virtual reality (VR) zijn intrede in de GGZ. Het grote voordeel van VR in de GGZ, is dat het relatief gemakkelijk toepasbaar is voor vele soorten behandelingen. De basis van VR is de VR-bril. Eenmaal met een VR-bril op, is de cliënt geheel uit de huidige realiteit getreden en bevindt zich in de virtuele wereld. Hiermee kunnen indrukwekkende resultaten bereikt worden en veel sneller én goedkoper dan bij een reguliere behandeling in de behandelkamer. Denk bijvoorbeeld aan exposure therapie, waarbij de cliënt blootgesteld wordt aan zijn/haar angsten. Je hoeft de cliënt niet meer bij de hand mee te nemen naar een praktijksituatie, dit kan met VR gesimuleerd worden. Ook afleidingstaken bij een EMDR behandeling zijn gemakkelijk via de VR-bril uit te voeren en zorgen voor een zeer intense ervaring.

Wanneer kiezen voor online behandeling en wanneer voor offline?

Als behandelaar kan het lastig zijn om een goede balans online en offline te vinden. De online methode is een vernieuwende methode en dit moet dan ook altijd in overleg met cliënt. Sommige cliënten vinden het helemaal niets en/of hebben hier ook niet de mogelijkheden toe. Bij deze cliënten kun je het beter bij een offline behandeling laten. Maar er zijn ook cliënten die zeker geïnteresseerd zijn in nieuwe online behandelmethodes. Het is dan niet zo dat je direct kunt overgaan tot een volledige online behandeling. Doorgaans is het een balans vinden tussen én online én offline behandelsessies. In bepaalde gevallen kan overgegaan worden tot een volledige online behandeling. Dit geldt bijvoorbeeld voor cliënten die door hun aandoening niet meer de deur uitkomen. Door een online behandeling, hoeven zij de deur ook niet uit en toch krijgen zij een behandeling.

Is een online of offline behandeling beter?

Betreffende de kwaliteit hoeft er tegenwoordig geen verschil gemaakt te worden tussen een online of een offline behandeling. Hoewel soms nog wel eens gedacht wordt dat een offline behandeling in de behandelkamer altijd beter is, hoeft dit niet zo te zijn. Integendeel zelfs. Bij sommige online behandelingen zijn er veel betere mogelijkheden om intenser en frequenter te behandelen, met een sneller herstel tot gevolg.

Duidelijk is dat online behandelingen steeds vaker toegepast gaan worden. Vooral als nieuwe technische ontwikkelingen nog gemakkelijker inzetbaar zijn. Soms lijkt het alsof we nu in een overgangsfase zitten naar een volledig virtuele wereld, waarbij alles online wordt gedaan. Zover is het nog niet, dus je nu kiest voor online of offline, het blijft altijd een samenspel tussen de behandelaar en de cliënt.